Fatura süreçleri; firmaların nakit akışlarını, vergi yükümlülüklerini ve ticari ilişiklerini doğrudan etkileyen son derece önemli bir konudur. Özellikle KDV tevkifatının doğru yönetimi, hem mevzuata uygun olması hem de firmanın nakit planlaması için kritik bir öneme sahiptir. Bu yazımızda, tevkifatlı fatura nedir, kimler keser sorularını kapsamlı şekilde ele alacağız.

Tevkifatlı Fatura Nedir?

Tevkifat, sözlük anlamıyla, “kesinti” demektir. Vergi mevzuatında ise bu kavram, bir ödemenin kaynağından yapılan vergi kesintisi demektir. Yani hizmeti alan kişi, hizmet bedelini öderken KDV’nin tamamını ödemez. Sadece kalan kısmını hizmeti veren firmaya öder. Hizmeti alan kişi ise kesilen KDV’yi doğrudan vergi dairesine aktarır.

Yani, normal bir faturada satıcı, ürünün ya da hizmetin KDV tutarının tamamını tahsil eder. Sonrasında beyan ederek ödemesini devlete yapar. Ancak, tevkifatlı faturada, KDV’nin bir kısmını alıcı ödemez ve doğrudan vergi dairesine akar. Bunun sonucunda, vergi tahsilatı risklerini azaltmak ve daha güvenli bir nakit akışı oluşturmak amaçlanmaktadır.

Örneğin; bir hizmet faturasında %18 KDV hesaplandığında, mevzuat gereği bu KDV’nin %50’si alıcı tarafından kesilerek beyan edilebilir. Satıcı ise sadece kalan kısmı tahsil eder.

Tevkifatlı Fatura Kimler Tarafından Kesilir?

Firmalar, her işlem için tevkifatlı fatura uygulamaz. Bu zorunluluk, Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından belirlenen sektörler, hizmet türleri ve işlem kapsamları için getirilmiştir.

Bu uygulama, yalnızca KDV Genel Uygulama Tebliği’nde belirlenmiş alıcılara yapılacak teslim ve hizmetler için geçerlidir. Bu fatura türünün amacı, KDV’nin doğru tahsil edilmesini sağlamak ve kayıt dışı işlemlerin önüne geçebilmektir.

KDV Genel Uygulama Tebliği’nde tevkifatlı fatura düzenlemesi gereken kurum ve kuruluşlar arasında:

• Genel bütçeye dahil daireler, katma bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyeler, köyler ve bunların teşkil ettikleri birlikler

• Döner sermayeli kuruluşlar

• Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları

• Kanunla kurulan veya tüzel kişiliği haiz emekli ve yardım sandıkları

• Bankalar

• Kamu iktisadi teşebbüsleri

• Organize sanayi bölgeleri ile menkul kıymetler, vadeli işlemler borsaları dahil bütün borsalar

• Yarıdan fazla hissesi doğrudan yukarıda sayılan idare, kurum ve kuruluşlara ait olan (tek başına ya da birlikte) kurum, kuruluş ve işletmeler

• Payları İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda işlem gören şirketler yer almaktadır.

Üstte sıraladığımız kurumların, mal ve hizmet alışverişinde tevkifatlı fatura düzenlemesi gerekmektedir. Ancak, bu durum her mal ve hizmet için geçerli değildir. Bu uygulamanın zorunlu olduğu hizmetler de ilgili mevzuatta belirtilmiştir. Bu hizmetler arasında özel güvenlik hizmetleri, yapı denetim hizmetleri, yemek servisi ve organizasyon hizmetleri, etüt, danışmanlık, denetim gibi hizmetler, iş gücü temin hizmetleri, reklam hizmetleri, baskı ve basım hizmetleri gibi farklı sektörlere ait hizmetler bulunmaktadır. KDV tevkifat oranlarına buradan ulaşabilirsiniz.

Tevkifat Uygulanan Hizmetler

Aşağıdaki hizmet bedelleri üzerinden hesaplanan KDV tutarı üzerinden belirtilen oranlarda tevkifat yapılması ve hizmeti teslim eden adına vergi dairesine 2 No’lu KDV beyannamesi ile beyan edilmesi gerekmektedir.

Hizmet Türü	Tevkifat Oranı
Yapım işleri, mühendislik, mimarlık, etüt-proje	3/10
Etüt, plan-proje, danışmanlık, denetim vb.	5/10
Makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtlara ait tadil, bakım ve onarım	5/10
Yemek servisi ve organizasyon hizmetleri	5/10
İşgücü temin hizmetleri	9/10
Yapı denetim hizmetleri	9/10
Fason tekstil ve konfeksiyon işleri, çanta ve ayakkabı dikim işleri, aracılık hizmetleri	5/10
Turistik mağazalara müşteri bulma/götürme hizmeti	Belirtilmemiş (tevkifata tabi)
Spor kulüplerinin yayın, reklam ve isim hakkı gelirleri	9/10
Temizlik, çevre ve bahçe bakım hizmetleri	7/10
Servis taşımacılığı hizmeti	5/10
Baskı ve basım hizmetleri	5/10
5018 sayılı Kanun’a ekli cetveller kapsamındaki idare, kurum ve kuruluşlara verilen diğer hizmetler	5/10

 

Tevkifatlı Fatura Düzenleme

Bu fatura türünün düzenlenmesi, normal fatura sürecinden farklıdır. KDV’nin hangi kısmının alıcı tarafından ödeneceği ve hangi kısmının satıcı tarafından ödeneceği açıkça belirtilmelidir. Örneğin, bir hizmet faturasında %18 KDV hesaplandığında, bu KDV’nin %50’si alıcı tarafından kesilerek beyan edilebilir. Satıcı sadece kalan kısmı tahsil eder. Bu hesaplama faturada açıkça yer almalıdır.

 

Tevkifatlı fatura, yalnızca muhasebe departmanının değil, tüm finans yöneticilerinin gündeminde olması gereken bir konudur. Yanlış veya eksik faturalar, işletmelere hem parasal kayıplar hem de itibar zedelenmesi getirir. Doğru bilgiye dayalı, dijital araçlarla desteklenen bir fatura yönetimi işletmelere hız ve güvenlik kazandırır.